Recykling plastiku i opakowań wielomateriałowych nie działa. W skali globalnej: ponad 30% plastiku produkowanego rocznie trafia do środowiska, 55% jest palone, 13% poddawane downcyclingowi, a 2% recyklingowi.
Nie radzimy sobie na tej planecie z odpadami.
W szczególności z plastikiem i opakowaniami
wielomateriałowymi zawierającymi tworzywa sztuczne.
Unia Europejska zaproponowała system gospodarowania odpadami, który świetnie sprawdza się w teorii, słabiej zaś w praktyce. Hierarchia ważności działań w tym systemie ta wygląda następująco:
POLSKA WYDAJE WIĘKSZOŚĆ ŚRODKÓW UNIJNYCH NA DZIAŁANIA
NAKIEROWANE NA SPALANIE I SKŁADOWANIE ODPADÓW
brakuje motywatora finansowego, który zachęcałby konsumentów do ponownego wykorzystywania opakowań, tym samym producentów do ograniczenia ich produkcji.
Obecny system jest całkowicie nieprzyjazny hierarchii odpadowej. beneficjentem są producenci i firmy zbierające odpady, a środowisko i mieszkańcy są zaniedbani.
System spójny z unijną hierarchią gospodarowania odpadami. głównymi Beneficjentami są człowiek i natura.
Opłata za śmieci ukryta jest w cenie produktu w formie akcyzy śmieciowej.
Mieszkańcy potrzebują motywacji finansowej, aby postępować w zgodzie z hierarchią. W tym celu należy zmienić tylko jeden mechanizm: opłata za gospodarowanie odpadami musi być wnoszona przy zakupie produktów pakowanych jako tzw. „akcyza śmieciowa”, a nie jak obecnie co miesiąc do gminy.
Opłata za śmieci ukryta jest w cenie produktu w formie akcyzy. Kwota ta nie trafia do gmin. Gminy otrzymują fundusze na gospodarkę odpadami z budżetu państwa, proporcjonalnie do liczby mieszkańców i ich obowiązkiem pozostaje zagospodarowanie odpadów komunalnych.m mniej będzie odpadów tym niższy koszt z perspektywy gminy. Gminy mogą wykorzystać nadwyżki do:
promowania np. sklepów, które sprzedają tylko towary na wagę lokalnych producentów, którzy po sobie posprzątają promowania lokalnych opakowań (np. lokalnych słoików, które potwierdzają, że kupujesz wyrób od „sąsiada”).
Mieszkańcy wkładający wysiłek w zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów, są premiowani. Jeśli konsument zdecyduje się wytworzyć śmieci, wówczas zostanie pobrana akcyza. W tym systemie mieszkańcy płacą proporcjonalnie do wytworzonych śmieci.
Każde opakowanie plastikowe i wielomateriałowe, które nie jest objęte kaucją, jest objęte akcyzą śmieciową: Pojemniki na napoje – 1 zł sztuka Pozostałe opakowania – 0,30 gr sztuka
Akcyza stanowi przychód budżetu państwa. W powyższym scenariuszu jest to ok. 30 mld zł przychodu. Na sfinansowanie systemu p#otrzeba jedynie ok. 15 mld zł.
Istnieją dwie perspektywy rozwojowe dla Polski w tym zakresie.
Polska może biernie czekać na utworzenie rozwiązań poprzez zagraniczne koncerny i liczyć na zakup technologii.
Polska może też odpowiedzialnie tworzyć warunki do kreatywnego poszukiwania rewolucyjnych rozwiązań w zakresie gospodarki odpadami i stać się eksporterem technologii.
gospodarka w zamkniętym obiegu wymusi docelowo rewolucję w dziedzinie opakowań jednorazowych. hierarchia unijna dopiero wówczas wejdzie w życie.